Żółta febra (żółta gorączka) jest wirusową chorobą należącą do grupy gorączek krwotocznych. Choroba występuje na obszarze części krajów Afryki i Ameryki Południowej.

Chorobę przenoszą określone gatunki komarów.

cykl leśny
zdj1-300

W dżungli leśne komary przenoszą chorobę z chorych małp na inne małpy lub przypadkowo obecnych tam ludzi (np. turyści odwiedzający las tropikalny)

cykl pośredni
zdj2-300

Na pograniczu lasu komary kąsają zarówno małpy jak i mieszkających w pobliżu ludzi doprowadzając do przeniesienia choroby.

cykl miejski
zdj3-300

Komary przenoszą zakażenie z chorych osób na jeszcze zdrowych mieszkańców. Jeśli populacja miasta nie była zaszczepiona wystąpi epidemia choroby.

 UWAGA: W cyklu miejskim chorobę przenoszą komary gatunku Aedes aegypti uwielbiające towarzystwo człowieka i kłujące przez cały dzień.

 

Szczepienie jest obowiązkowe przy podróży do kilkunastu krajów gdzie choroba ta występuje endemicznie oraz zalecane w wielu innych krajach Afryki i Ameryki Południowej.

 

Turyści mogą chcieć zaszczepić się przeciwko żółtej gorączce aby:

  • nie zachorować podczas podróży przez obszary transmisji tej choroby
  • spełnić formalne wymagania wjazdu na teren danego kraju czasem nawet mimo braku faktycznego zagrożenia zachorowania podczas podróży. (posiadanie na granicy Międzynarodowej Książeczki Szczepień, International Certificate of Vaccination or Prophylaxis , yellow card)

 

Szczepionka zawiera: ŻYWY atenuowany (odzjadliwiony) wirus żółtej gorączki

 UWAGA: Szczepionka jest z reguły bezpieczna i dobrze tolerowana. Jednak niezwykle rzadko szczepienie może prowadzić do ciężkich działań niepożądanych.

 

Zwiększone ryzyko ciężkich powikłań występuje w określonych grupach osób. Kwalifikacja do szczepienia powinna być bardzo wnikliwa.

tab-szczepienia2

Żółta febra - informacje

Kraje z aktywną transmisją choroby na całym obszarze

  • Przykład: Angola itp.

Kraje te najczęściej będą wymagały posiadania międzynarodowego certyfikatu szczepienia:

  • od wszystkich przyjeżdżających turystów > 9 m.ż.

Wszyscy turyści powinni zaszczepić się przed wyjazdem nie tylko z przyczyn formalnych ale także po to by nie zachorować.

 

Kraje z ograniczaną transmisją choroby

Są to kraje, na terenie których istnieje transmisja choroby na ograniczonym obszarze lub w ograniczonym czasie.

  • Przykład: Brazylia itp.

Kraje te najczęściej będą wymagały posiadania międzynarodowego certyfikatu szczepienia:

  • od turystów przybywających z krajów z istniejącą transmisją choroby

 

BEZ SZCZEPIENIA (nie posiadając międzynarodowego certyfikatu szczepienia):

  • można przybyć z Europy
  • można bezpiecznie podróżować w rejony kraju bez transmisji choroby
  • można wrócić do Europy
  • NIE MOŻNA wjechać z terenu takiego kraju na teren kraju z istniejącą lub potencjalną transmisją choroby1)

1) Przykład: nie można polecieć z Brazylii do Kolumbii bez szczepienia

Tranzyt trwający ponad 12 godz. będzie traktowany jako pobyt na terenie danego kraju.

 UWAGA: Sytuacja epidemiologiczna może się dynamicznie zmieniać. Mogą pojawiać się epidemie choroby na nowych obszarach. Bezpieczna podróż wymaga znajomości bieżącej sytuacji epidemiologicznej.

W 2017r. Brazylia zmaga się z epidemią żółtej gorączki, która obejmuje obszary położone w bezpośredniej bliskości zurbanizowanych obszarów Rio de Janeiro i São Paulo zamieszkałych przez dziesiątki milionów ludzi. W okresie XII 2016-V 2017 zmarło na żółtą gorączkę w Brazylii 435 osób. Walcząc z chorobą WHO uwolniła 3,5 miliona dawek szczepionki ze swoich zapasów strategicznych.

 

Kraje zagrożone żółtą gorączką

Są to kraje bez transmisji choroby ale z istniejącymi warunkami do takiej transmisji (obecność odpowiedniego gatunku komarów)

  • Przykład: Republika Południowej Afryki (RPA) itp.

Kraje te najczęściej będą wymagały posiadania międzynarodowego certyfikatu szczepienia:

  • od turystów przybywających z krajów z istniejącą transmisją choroby

Tranzyt trwający ponad 12 godz. będzie traktowany jako pobyt na terenie danego kraju.

 

BEZ SZCZEPIENIA (nie posiadając międzynarodowego certyfikatu szczepienia):

  • można przybyć z Europy
  • można bezpiecznie podróżować na obszarze całego kraju
  • można wrócić do Europy
  • można wjechać do innego kraju z potencjalną transmisją choroby 1)
  • NIE MOŻNA wjechać na terenu takiego kraju po czasowej obecności na terenie kraju z transmisją choroby 2)

1) Przykład: można polecieć z RPA do Zimbabwe żeby zobaczyć Wodospady Wiktorii i następnie wrócić do RPA.

2) Przykład: NIE MOŻNA bez szczepienia polecieć z RPA do Kenii i następnie wrócić do RPA

 

Kraje na terenie których NIE ISTNIEJĄ warunki do transmisji choroby

  • Kraje europejskie w tym Polska

Szczepienia nie są wymagane. Turyści, którzy zachorowali w okresie wyjazdu będą leczeni.

Najczęściej zadawane pytania:

  • Wirus żółtej gorączki należy do rodziny Flaviviridae. Ten rodzaj wirusów wywołuje dobrze Ci znane i występujące w Polsce kleszczowe zapalenie mózgu.
  • Okres inkubacji choroby jest bardzo krótki: wynosi 3-6 dni.
  • Żółta febra natywnie występowała w Afryce. Przywieziono ją do Ameryki w okresie handlu niewolnikami.
  • Żółta febra była także spotykana w Ameryce Północnej. Ostatnią dużą epidemię w USA notowano w 1905 roku.
  • Szczepionka p/żółtej febrze kosztuje w Polsce ok. 200 PLN. Koszt dystrybucji jednej dawki w Afryce WHO szacuje na 0,82 centy (mniej niż 1 USD).

Ważność certyfikatu rozpoczyna się 10 dni po odbytym szczepieniu. Na podstawie zaleceń WHO z 11 lipca 2016r. wszystkie dotychczasowe i nowe certyfikaty szczepień ważne są przez całe życie.

  • YEL-AVD przypominająca ciężkie postaci kliniczne żółtej gorączki może pojawić się do 10 dni po szczepieniu
  • YEL-AND przebiegające pod postacią różnorodnych zespołów neurologicznych może pojawić się do 30 dni po szczepieniu

Tak, np. w 2016r.*  Pacjent leczony w Poznaniu ostatecznie wyzdrowiał. Ryzyko ciężkich powikłań neurologicznych oceniane jest na 0,4 na 100 000 dawek szczepionki.*

*Florczak-Wyspiańska J, Nawotczyńska E, Kozubski W. Yellow fever vaccine-associated neurotropic disease (YEL-AND) – A case report. Neurol Neurochir Pol. 2017 Jan – Feb;51(1):101-105.

Szczepionka jest niezwykle skuteczna! Według WHO od lat 30-tych XX wieku podano ponad 600 milionów dawek szczepionki i zanotowano jedynie 12 potwierdzonych zachorowań u osób zaczepionych.

CDC ocenia ryzyko zachorowania turysty, który nie poddał się szczepieniu dla 2-tygodniowego pobytu w obszarze występowania żółtej gorączki na:

  • 1: 2000 w Afryce
  • 1:20000 w Ameryce Południowej

Ryzyko w Afryce jest więc 10x większe.

Powyższe dane są szacunkowe i mogą ulec istotnemu zwiększeniu w przypadku pojawienia się epidemii choroby.

komar - malaria

Żółtą febrę przenoszą komary

Międzynarodowa książeczka szczepień

Międzynarodowa Książeczka Szczepień